bir stratejik ittifak örneği: SMART CAR

1983 ‘de kurulan İsviçreli saat üreticisi Swatch’ın o dönemki CEO’su Nicolas Hayek insanların saatlere olan bağlılığını arabalara taşımasını hedefleyen bir düşünceyle mini araba fikrini ortaya atar. Projenin başlarındaki ana amaç; gençler tarafından satın alınabilecek fiyatta, onların yaşam tarzına hitap eden, 2 kişilik, minik, rengârenk, tasarım harikası dar sokaklarda geçişi kolay, parketmesi kolay, çevreye en az zarar veren egzos sistemli, az akaryakıt harcayan, hibrit motor ve elektirikli bataryalı gibi yenilikçi teknolojiyi bünyesinde barındıran bir ürünü piyasaya sürerek üretilen arabalarda Swach’ın çizgisini devam ettirerek markanın bilirliniğini arttırırken, bu üründe sunduğu katma değerle pazarın kaymağını yemektir.
Swatch’ın CEO’su Nicolas Hayek bu fikrini gerçekleştirmek için kurumsal bir araba üreticisi ile ortaklık yapmayı düşünür. İlk aklına gelen kendini “güvenli” kelimesiyle konumlandırmış Volkswagen’dir. Ancak ortaklık sürecinde planlar istenildiği gibi yürümez ve antlaşma aşamasında bu ortaklığa son verilir.
1993 yılında Mercedes-Benz küçük arabalar (subcompact) üzerinde bir fizibilite çalışması yürütmektedir. Swatch markasını, kendi tasarımını, çizgisini devam ettirecek hedef kitlesine yönelik arabalarla genişletmek istemektedir. Ancak bunu tasarladığı arabalarının özelliklerinden kaynaklanabilecek dezavantajları kamufle edebilecek, konusunda uzman bir araba üreticisi ile yapmayı düşünmektedir. Ancak Volkswagen ile istenilen anlaşmaya varılamaz. 1994 yılında of Daimler-Benz and Swatch Group Ltd mini araba (micro compact) kategorisinde stratejik ittifak (joint venture, ortak girişim) kurarlar. Üretici firma Almanya menşeili Daimler AG’dir ancak şirket stratejisi gereği üretim Fransa’nın Hambach eyaletinde Smartvile adlı fabrikada gerçekleşmektedir.
O dönem “Swatchmobile” adıyla duyulan ürün birçok araştırmacı ve uzman tarafından eleştirilere yol açmıştır. Uzmanlar küçük arabaların güvenlik açısından çok riskli olduğunu ve herhangi bir kazada büyük arabalara oranla iki kat ezilme yaşanacağını, bu tür olumsuz durumlardan ünlü saat markası Swatch’un da doğrudan etkilenebileceğini düşünmektedirler. Bunun üzerine, “Swatchmobile” adlı ürün resmi olarak Smart markasıyla piyasaya sürülür. Smart “Swatch Mercedes ART “ ‘ın kısaltılmış halidir ve ingilizcede akıllı, usta, yetenekli anlamlarına gelmektedir. Logosunda a harfinin yuvarlak kısmı tekerleri, a harfinin üstündeki ok işareti de ileriye dönük düşünme olarak tasarlanmıştır. 1997 yılında ilk Smart city Coupe Frankfurt’ta sergilenir. 1 yıl sonra 9 Avrupa ülkesinde piyasaya sürülür.
Daimler AG (eski adıyla DaimlerChrysler AG), bir Alman anonim şirketi ve dünyanın 13. büyük araba üreticisidir. Otomobil dışında kamyon üretimi yapmakta ayrıca Daimler Financial Services bölümü aracılığıyla finansal hizmetler vermektedir. Şirketin ayrıca EADS’da, McLaren Group’ta, Japon kamyon üreticisi Mitsubishi Fuso Truck and Bus Corporation’da ve ABD tabanlı oto üreticisi Chrysler Holding LLC ‘de büyük hisseleri bulunmaktadır.
DaimlerChrysler, Stutgart, Almanya menşeili Mercedes-Benz üreticisi Daimler-Benz (1926-1998) ile ABD tabanlı Chrysler Corporation’ın 1998 yılında birleşmesi sonucu kurulmuştur. Şirket 14 May 2007 tarihinde Chrysler’ı Newyork tabanlı Cerberus Capital Management a satmasının ardından 4 Ekim 2007 tarihinde ismini Daimler AG olarak değiştirmiştir.
Daimler Mercedes-Benz, Maybach, Smart, Freightliner markaları altında araba ve kamyon üretimine devam etmektedir.
Daimler Benz ile stratejik ittifakı sonucunda Swatch’ın tasarımını Daimler Benz’in tecrübesiyle birleştiren Smart Car’lar üretilir ve şirketin adı önce “Smart GmbH Micro Compact Car GmbH” olarak lanse edilir. Tasarlanan Smart Car’ların son hali CEO Hayek'in beklentilerinin çok dışında olur. Mercedes hibrit motorlu veya baterili araba üretmeyi reddetmesi üzerine bundan hoşnut olmayan Swatch elinde bulunan %19’luk ortaklık şirketi (Smart GmbH Micro Compact Car) hisselerini Mercedes’e satar ve bu projeden çekilerek Kasım 1998’de stratejik ittifaka son verir.
Eylül 2002 yılında şirket ismi “Smart Fortwo GmbH” olarak değiştirilir.
Smart Car’ların bugün tüm dünyada 36 ülkede yaklaşık 750000 satışı gerçekleşmiş durumdadır.